Emzirme Haftanız Kutlu Olsun!

Daha önce de bahsetmiştim, emzirmeyi çok sevdim, her şart her koşulda emzirdim. Emzirme konusunda herhangi bir sıkıntı da çekmedim. Doğum yaptığım ilk hafta tahriş olmadı mı göğüslerim, oldu elbette. Olmaması pek mümkün değil sanırım. Serçe parmağınızı yenidoğan bir bebeğe kaptırırsanız ne demek istediğimi anlarsınız. O derece şiddetli bir çekme gücüyle hangi uzvunuz karşılaşsa rengi saniyeler içinde kırmızıya dönecektir. Ve buna günün o kadar saati maruz kalınca, morarır bile valla. Benim de ilk hafta emzirirken biraz canım acıdı ama 1 hafta sonra alıştım. Doğum yaptığım hastanedeki emzirme danışmanı çok yardımcı oldu. Bana, kolostrumun (ilk gelen süt) tedavi edici özelliği olduğunu ve göğsüme birazcık sürüp havalandırmamı söyledi. Çok iyi geldi hakikaten de.

Tek aksilik yenidoğan sarılığı olmasıydı. Geçen gün okuduğum şu yazıya göre, yenidoğanlar, ışık tedavisine gerek olmadan 1-2 hafta içinde kendi kendilerine atabiliyormuş fazla biluribini. Ancak, YavruSu'da 17'ye çıktığı için ışık tedavisi şart oldu (20'de beyinde kalıcı hasar meydana getiriyormuş). Işık tedavisi alınca da vücutta hızla biriken biluribini dışa atması için sıvı alması. İlk günler olduğu için anne sütünün yoğun kolostrum yapısı yeterli olmayacağından ek mama verdiler. Ancak mamayı biberonla değil de şırıngayla ve anne sütünün üzerine vermemizi önerdiler. Böylece memeyi kabul etmesinde hiçbir sorun olmadı ve neyse ki ışık tedavisiyle 2-3 gün içerisinde geçti de mamaya devam etmek zorunda kalmadık.

Sonra full emzirdim demek isterdim ama sütün yetmiyor mafyası beni ele geçirdi. Şimdiki aklım olsa ya da Blogcu Anne'nin kurdugu Emziren Anneler gibi bir mail grubuna üyeliğim, ya da Acalya gibi bir emzirme gurum, buna kanmazdım. Fakat o zaman malesef annem kanıma girdi ve günde 1 öğün mama verdik. Bu dünyanın sonu olmadı elbette, hatta avantaj olarak arada dışarı çıkıp arkadaşlarımla bir şeyler bile içtim. Şart mıydı, tutamaz mıydım kendimi; tutardım belki ama uykusuzluk ve bebekli hayata alışmanın stresini atmak için itiraf ediyorum arada iyi geldi ve hatta kendimi yenilenmiş olarak bebeğime koşarken buldum. Yani bu beni daha kötü bir anne yapmadı, belki daha iyi bir anne de yapmadı ama tazelenmiş, mutlu bir anne yaptı :)

Ama yine de mama yerine kendi sağdığım sütlerden kullanabilirdim --tabii her süt azaldığında mamaya güvenip sütümü iyice azaltmak yerine süt sağabilmiş olsaydım. Bu bir kısır döngü yani anlayacağınız, girmemekte fayda var.

Neyse ki sonra bizim kız fazla inatçı anne de fazla uykucu olduğu için anne sütüne geri dönüş yaşadık. Beraber yattığımız için gece açık büfe şeklinde mık dedi emdi, cık dedi emdi, o kadar çok emdi ki artık annesini acıdan ciyaklar hale getirdi. Yani hiçbir şeye uyanmayan anne, o ilk hafta bile gayet rahat emziren anne başladı bu sefer mıkırdanmaya: "uyuyamıyorum da, acıyor da, şöyle de, böyle de" dedi dedi ve ne yaptı etti bırakmaya karar verdi. Bu kararından cayması daha önce yazdığı gibi pek zor olmadı.

Ama artık uykusuzluktan harap ve bitap düştüğü için, pek sık hastalanmaya başladı, migren atakları artış gösterdi, verimli çalışamaz oldu, kilo aldı ve hatta doğum kilosuna epey yaklaşarak Damla'nın Kitubi'de bahsettiği araştırmayı doğruladı. Sonuç olarak karar verdi, bırakacaktı. Her ne kadar bebeğini emzirmeyi çok seviyor da olsa, uykusuzluk onu çok fazla etkilemeye başlamıştı. Gece kalkmalarına tahammül edemez hale geldi. Gece emzirmemeyi de denedi ama başarılı olamadı, ya hep ya hiçti artık.

Çok zor bir karar oldu. Hele bunu emzirme haftasında buraya yazmak çok daha zor. Öyle ki birinci tekil şahıs bile kullanamadım bu kısmı anlatırken. Cesaret! Evet, uyku durumlarımızın düzelmesi umuduyla 2 hafta önce bıraktım emzirmeyi. Onun için de çok zor oldu. Ben dayanamayıp emzirmeyeyim diye, her akşam bir bira içtim. Ve bu halde emzirirsem ona zarar vereceğimi bildiğim için kendimi tuttum. Çok zordu!

Peki uyku durumlarımız düzeldi mi? Yooo! Tam tersi iyice azıttı. YavruSu zaten hiçbir zaman iyi uyuyan bir bebek olmadı. Ycurl'ün linkini gönderdiği şu habere göre ebeveynler ilk 2 yıl boyunca 6 aylık uykularından oluyorlarmış, bir arkadaşı da yazmış "bazı durumlarda da ilk 6 ayda 2 yıllık uykudan olunabiliyor" diye, işte biz o bazı durumların içerisine giriyoruz malesef. Şu ana kadar (19 aylık) 2, en fazla 3 keredir 7 saat uyuduğu. Her gece defalarca, şanslıysak 2-3 kere kalkar cadı Su. Emzirmeyi kesmemin esas nedeni gece uykularıydı ama kestikten sonra kalkma sayısı olarak bir şey değişmedi malesef. Tek değişen, gece uyandığında ağlama şiddeti oldu; artık 20 bin megahertz'ün çok üsünde ses şiddetiyle ağlayan bir bebeğimiz var. Ne kadar ağlasa da hiç "emmek please" demedi ya, o benim içimi biraz burktu açıkçası. Hoş, gündüz memelere kontrol çekmedi ve arada birkaç fırt götürmedi değil ama sanırım artık kabul etti. Geçen gün babasına "annenin sütü bitti" demiş :(

Bu hafta ne kadar çok gaza gelmiş olsam da sanırım bir üçüncü kez başlayamam emzirmeye. Yani onda da güvensizlik oluşturur bu durum herhalde. Ama eğer uykularında bir düzelme olmazsa, ah bir düzelme olmazsa... yapacak bir şey yok elbette, bu da böyle bir cins diye bağrımıza basacağız, uyku ilacı verip uyutacak değiliz ya!

Ve fakat siz, imkanınız varsa çocuğunuz bırakana kadar emzirin derim. Çünkü antropolog Katherine Dettwyler'ın yaptığı araştırmaya göre doğal olan bu. Örneğin köpekler 8 haftada, atlarsa 8-12 ayda kendiliğinden bırakıyorlarmış, kimse yavrusunu zorla ayırmıyormuş memeden. Araştırma sonuçları şöyle (özet olarak):

1. 21 farklı cins maymunu inceleyen Holly Smith'in bulgularına göre, maymunlar çocuklarını ilk kalıcı azı dişleri çıkana kadar emziriyormuş. İnsanlardaki karşılığı: 5,5 - 6 yaş.
2. Bazı çocuk doktorlarının savunduğu argüman, hamilelik süresi kadar emzirilmesi. Fakat insanlarla benzer boyutlardaki maymunlar karşılaştırıldığında bu oran 6:1. Yani maymunlar hamilelik sürelerinin 6 katı kadar emziriyorlar. İnsanlardaki karşılığı: 4,5 yaş.
3. Çocuk doktorları arasında diğer savunulan bir argüman, çocukları doğum kiloları 3 katına çıkıncaya kadar emzirmek, yani ortalama 1 sene. Ama bu doğal yaşamda, vücut ağırlığıyla orantılı. Yani daha büyük memeliler, çocuklarını doğum kilolarının 4 katına çıkana kadar emziriyorlar. İnsanlardaki karşılığı: 2,5 - 3,5 yaş.
4. Primatları inceleyen bir çalışma, çocuklarını yetişkin ağırlıklarının 1/3'üne ulaşıncaya kadar emzirdiklerini ortaya çıkarmış. İnsanlardaki karşılığı: 5-7 yaş.
5. İnsan olmayan primatlarla yapılan bir araştırmada cinsel gelişim yaşı ve memeyi bırakma yaşı karşılaştırılmış. Üreme sistemini olgunlaştığı yaşın yarısına ulaşılmış. İnsanlardaki karşılığı: 6-7 yaş.
6. Bir çocuğun bağışıklık sisteminin tamamen gelişimi 6 yaşa kadar sürüyormuş. Ve anne sütü bağışıklık sisteminin gelişmesine, anneye ait antikorlarla güçlendirilmesine yardımcı oluyormuş.

Sonuç olarak doğadaki emzirme yaşını baz alırsak minimum 2,5 maksimum 7 rakamına ulaşırız. Dettywiler, anne sütünün bebeğin sağlığı ve zekası üzerindeki etkilerinden de bahsediyor. Devamını okumak isterseniz burada, bir de anne sütü ve formul sütün karşılaştırması için Açalya'nın şu yazısına bakmanızı tavsiye ederim.

Benim son olarak değinmek istediğim nokta, Dettywiler'ın son paragrafta bahsettiği duygusal bağlılık durumu. Çocukların duygusal olarak zorlandıkları durumlarda, oyuncak ayı ya da battaniye gibi cansız bir objeye yönlendirilmeleri ne kadar doğru! Bu materyalist bir yaklaşım değil mi! Belki de sırf bu yüzden ağlayana meme verilmeli. Ben de üzülüyordum, YavruSu'nun bir güvenlik oyuncağı/uyku arkadaşı yok diye. Benden iyi arkadaş mı varmış ona. Yine hala beraber yatıyoruz. Koyun koyuna, kol kola... arada ayak göze giriyor ama olsun, o minicik ayaklardan bir zarar gelmiyor bu gözlere :)

Ve hatta daha çok açılıyor bu gözler. Ben de şimdi böyle düşünüyorum: Bir oyuncağa bağlanmaktansa, insana bağlanmak, insan merkezli bir yaşamın da kapılarını açacaktır. İnsanca bir yaşam için emzirelim.

Emzirme Haftanız Kutlu Olsun!

Güncelleme: Bu yazıdan iki gün sonra tekrar emzirmeye başladım :)