Bezsiz Bebek Fizyolojisi

"Bebekler, diğer hayvanların yavruları gibi kendilerini kirletmeme içgüdüsüyle dünyaya geliyorlarmış. Ama bizim görmezden gelmemiz yüzünden, bir süre sonra çaresizce bezlerine yapmaya alışıyorlarmış."

Biz de Cino'yla 7 haftalık olduğundan beri tuvalet iletişimi kurmaya çalışıyoruz. İnişli çıkışlı bir yol. Bazen 1 haftada 7 bez ancak kullanıyoruz, bazen 1 günde 7 bez birden gidiyor. Sürekli değişen bir bebekle biz de öğrenmeye çalışıyoruz. Bunun için daha önce bahsettiğim bezsiz bebek kitabını okumuştum. Gelen yorumlar doğrultusunda bir de bu "tuvalet iletişimi" terimini ilk olarak ortaya atan Ingrid Bauer'in kitabını okudum. Ayrıntılı, iyi çalışılmış bir kitap. Bu konuyla ilgilenenlere mutlaka tavsiye ediyorum.

Hep merak ediyordum, bizim geleneksel tuvalet eğitimi almış büyük kızımız mimi nasıl oluyor da 15 saat boyunca çiş yapmadan durabiliyor, dışarı çıkarken sorduğum halde çişim yok deyip 10 dakika sonra bizi haldur huldur tuvalet aramaya mecbur ediyor diye. Sonunda aradığım cevabı bu kitapta buldum. Biraz biyoloji dersi gibi olacak ama merak edenler için aradığınız cevaplar burada.

Boşaltım sistemimizin fizyolojisi

İdrar torbamız yarıdan daha az olduğunda ilk kez çiş yapma ihtiyacı duyuyormuşuz. Ve bu noktada istemli olarak çişimizi yapabiliyormuşuz. İlk uyarı geldikten sonra, idrar torbamız 3 katı daha dolu olduğunda ancak acı verir bir noktaya geliyormuş ve yakında bir tuvalet bulamazsak ya da pelvis kaslarımız yeterince güçlü değilse koyverebiliyormuşuz. İşte geleneksel tuvalet eğitiminde kasları gelişmemiş dedikleri bu kaslarmış. Ama tuvalet iletişimde bu kas kontrolü tam tersi biçimde işliyor, kasları sıkmaya değil, gevşetmeye yönelik oluyormuş.

Çiş yapma ile ilgili iki kas varmış. Biri istemsiz olarak çalışıyor (internal urethral sphincter) ve idrarın idrar torbasından idrar yoluna akmasını sağlıyor, diğeri (external urethral sphincter) istemli olarak çalşıyor ve çişimizi yapmak istediğimizde isteğe bağlı olarak gevşetilebiliyormuş. 

Bebekler de başlangıçta istemli olarak bu kaslarını gevşetebiliyorlarmış. Bunun için belli bir ses (çişşş, psss, vs.) duymaları ya da belli bir pozisyona (squat) geçmeleri yeterli oluyormuş. Tuvalet iletişimi erken kurulan bebekler idrar torbaları tam olarak dolmadan önce istemli olarak kaslarını gevşetebiliyormuş. 

Ama geleneksel yolla tuvalet eğitimi alan bebeklerde bu istemli kas kontrolü kayboluyor, tuvalet eğitimi döneminde bu istemli kaslarını gevşetmek yerine sıkmaya odaklanıyor ve çiş yapma ihtiyacı acil duruma gelmeden bu kaslarını gevşetemiyorlarmış, gevşettiklerinde de koyverme şeklinde oluyormuş. İşte bizim geleneksel tuvalet eğitim almış büyük kızımız, başımıza bu yüzden işler açıyormuş. Ancak biraz daha büyüdükten sonra istemli olarak kaslarını gevşetmeyi öğreniyorlarmış.

Yavrucum var orada çiş, 15 saat boyunca tutana ödül vermiyorlar diyordum ama meğer yavrucak bu refleksini kaybettiği için farkedemiyormuş. Neyse artık biraz büyüdü ve tuvalete oturtunca gevşetebiliyor ilgili kaslarını.

Gece alt ıslatmanın geleneksel tuvalet eğitimi alan çocuklarda daha yaygın olması da yine bu yüzdenmiş. Beze bağlı bebekler, sphincter kaslarını kullanmadıkları için, bir süre sonra farkındalıklarını yitiriyorlar ve ilk uyarı geldiğinde farkedemiyorlarmış, bu yüzden de gündüz tuvaleti kullanabilseler bile, gece farkındalıkları gelişmediği için koyverebiliyorlarmış.

Kaka yapma ile ilgili reflex
Cino ile çiş kazalarımız bazen fazlaca olsa da, kakasını hemen her zaman yakalayabiliyoruz. Bu da sağolsun gastrocolic reflex sayesinde oluyormuş. Bu reflex, yemekten sonra bağırsaklarda yer açılması için bağırsakları harekete geçiriyor ve yemek yemeye başladıktan 5-10 dakika sonra karın ağrısı eşliğinde bizi tuvalete yolluyormuş. Bizim cino da genellikle sabahları, emmeye başladıktan 5-10 dakika sonra kakasını yapıyor. Memeyle boğuşmaya başladığı anda anlıyorum derdini ve hemen tuvalete götürüyorum. Squat pozisyonunda tutunca bir seferde epey bir iş çıkarıyor. Bu şekilde tuvalete tutulan bebeklerin kabızlık sorunu da pek olmuyormuş, tuvalete tutulan bebeklerde pişik zaten hiç olmuyor. Bir de işin güzel yanı, bu pozisyonda gazını da çok rahat çıkarabiliyor olması.

Bu reflexin çiş için olanı olup olmadığı henüz bilinmiyormuş ama bebekler çişlerini de genellikle emdikten 10-15 dakika sonra yapıyorlarmış.

Kitapta bu işin fizyolojisinin yanısıra, tuvalet iletişimi kurmak için 4 bileşik yöntemden bahsediyor. O da bir sonraki yazının konusu olsun deyip sizi yeni kurduğumuz Facebook grubuna davet edeyim. Deneyimli anneler, yolun başında olanlar, bu yöntemi öğrenmek isteyenler gelin hep birlikte bilgilerimizi aktaralım, deneyimlerimizi paylaşalım. Gruba üye olmak için aşağıdaki linkten "Gruba Katıl" seçeneğine tıklamanız yeterli. Görüşmek dileğiyle...

https://www.facebook.com/groups/tuvaletiletisimi/

----------------------------

Tuvalet İletişimi Kitabı artık tüm kitapçılarda ve online kitabevlerinde: